Heb jij dat nou ook? Dat je ook niet weet hoe en wanneer je je handicap uit moet leggen?

Ergens in mijn leven heb ik besloten tot de ‘gewone’-mensenwereld te willen horen. Daarbij hoort mijns inziens ook dat mensen je als ‘gewoon’ iemand zien. Daarom wil ik niet teveel nadruk op mijn handicap leggen. Wel maak ik altijd zo snel mogelijk contact met mensen, zodat ik de schroom van het ontmoeten van nieuwe mensen zo snel mogelijk overwonnen heb en zodat mensen meteen zien dat het aan intelligentie niet schort bij mij.

Maar soms kan het wel handig zijn als mensen weten wat je hebt, zodat ze er rekening mee kunnen houden. Vroeger hield ik daar een verhaal over dat volgens mij niet helemaal klopte, maar al vrij lang heb ik een standaard riedeltje: “Ik heb bij mijn geboorte zuurstofgebrek gehad, waardoor net dat deel is aangetast dat al het motorische aanstuurt”. Maar ook dit is niet volledig, want het gaat ook over een vertraagde informatieverwerking, een hogere sensitiviteit en een net iets anders gereguleerde gevoelsleven, geloof ik tenminste.

Als je je beperking goed wilt kunnen uitleggen, moet je eerst zelf wel scherp hebben wat het nou werkelijk behelst. En dat is bij lichte CP juist zo moeilijk. Het gegeven dat ik mij met tijd en wijle melancholisch voel, zou een karaktertrek kunnen zijn, maar net zo goed een deel van mijn beperking kunnen zijn. Of beide, als je uitgaat dat de handicap je karakter beïnvloedt (waarom zijn anders de meeste CP’ers van die goedgemutste doorzetters?).

Als ik alles waarvan ik weet zou uitleggen, hoor ik mijzelf al gauw als een soort slachtoffer praten. Dat is niet hoe ik mijzelf wil presenteren, en dus laat ik meestal bij die ene zin. Makkelijk te onthouden ook. Dacht ik. Want laatst hoorde ik een verder respectvolle vriend mijn handicap zonder dat ik daarom toestemming had gegeven(!) op een totaal verkeerde manier uitleggen. Ik zou een spierziekte hebben! En dat was niet de eerste keer dat hij dat had gezegd. Ik besloot in te grijpen – in het vervolg zou ik het zelf vertellen. Het gaat bij mij vrij intuïtief, het bepalen wanneer ik het vertel. Het gaat om het moment, de situatie en de soort mensen. Ik moet mij op mijn gemak voelen, wil ik het vertellen. Men moet oprecht geïnteresseerd zijn. Men moet het het liefst zelf vragen.

Vaak gaat het niet eens om wat je hebt, maar wat je nodig hebt. Het tillen van een vol glas, dat soort praktische voortvloeisels. En hoewel ik dat nooit geloof – ik ben zelf bijna altijd bewust van het feit dat ik een handicap heb, ook door de ogen van anderen (foei!) – veel mensen die ik al lang ken weten doorgaans wel wat ik nodig, maar ze zien mij niet meer als iemand met een handicap. Dan is mijn doel toch ten dele tenminste bereikt!

Vergeet mijn tips niet te lezen!

Thijs de Lange